Eerst dit: wat is tempé? Tempé is een traditioneel Indonesisch product dat van sojabonen is gemaakt. De bonen worden eerst geweekt, gekookt en daarna behandeld met schimmel Rhizopus oligosporus en vervolgens in blokjes gevormd. Tempé kun je gebruiken als vleesvervanger en daarom is het in het Westen populair bij vegetariërs en veganisten. Het neemt andere smaken goed op en bij goede bereiding is tempé gewoon heel erg lekker. Maar hoe bereid je tempé?

Van koken en bakken tot grillen en stomen

Tempé is een ongelooflijk veelzijdig ingrediënt dat in de Indonesische keuken op talloze manieren wordt bereid. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt het bakken, koken, grillen en stomen of tot snacks maken. Bovendien kun je de tempé niet alleen apart bereiden, maar ook samen koken met vlees, vis, eieren of groenten, waardoor het een rijke aanvulling is op allerlei gerechten. Hieronder laten we zien hoe je tempé kunt bereiden zoals Indonesiërs he doen.

Bakken

Heb je je ooit afgevraagd hoe je tempé lekker knapperig krijgt? Met bakken natuurlijk. Niet in een laagje olie of boter zoals je een karbonade of gehaktbal bakt, maar een flinke laag olie. Wist je trouwens dat met bakken in Indonesië meestal frituren wort bedoeld ? Snijd de tempé eerst in kleine blokjes of lapjes, daarna in verwarmd olie in een wokpan goudbruin bakken. Zorg dat de ongeveer 2 of 3 cm hoog vanaf de bodem is, in elk geval dat de tempé bijna in zijn geheel in de olie ligt. Na het bakken kun je de tempé verder verwerken tot bijvoorbeeld sambal tempe, of dippen in sambal kecap.

Koken

In Indonesië wordt tempé vaak gewoon lekker meegekookt met andere ingrediënten zoals groenten, vlees, vis of ei. Je snijdt het in stukjes en laat het sudderen in een kruidige saus. Dat kan met kokosmelk zijn, maar soms ook met ketjap of een geurige mix van specerijen. Tijdens het koken neemt tempé al die smaken op, waardoor het zacht en hartig wordt. Soms wordt de tempé eerst kort in olie gebakken, zodat hij een stevigere structuur krijgt. Maar dat hoeft niet per se. Je kunt hem ook direct mee laten koken, zoals in dit recept. Zo neemt de tempé niet alleen de smaken op, maar geeft hij zelf ook smaak af aan het gerecht.

Barbequen of grillen

Tempé is niet alleen lekker om mee te koken, maar je kunt het ook prima grillen of op de barbecue leggen, en dat geeft weer een heel andere smaakbeleving. Als je de tempé eerst marineert in bijvoorbeeld ketjap, knoflook, limoensap en wat peper, dan krijgt hij een heerlijk rokerig en hartig karakter zodra hij op het vuur gaat. Door het grillen wordt de buitenkant lekker krokant terwijl de binnenkant sappig blijft. Een populaire manier om tempé te grillen is als saté: blokjes tempé aan stokjes geregen, gemarineerd in een kruidige saus en gegrild tot ze goudbruin zijn. Serveer ze met pindasaus en je hebt een vegetarisch gerecht dat zelfs vleesliefhebbers weet te verrassen. Tempé op de barbecue is dus niet alleen een smakelijk alternatief, maar ook een leuke manier om eens iets anders op tafel te zetten.

Stomen

Gestoomde tempé krijgt een heel andere smaak en textuur dan gebakken of gekookte tempé. Een bekend gestoomd gerecht in Indonesië is pepes tempé. Hierbij wordt de tempé gemengd met kruiden, wat chilipepers , tomaat of basilicum, en dan in bananenblad gewikkeld voordat het gestoomd wordt. Door die manier van bereiden trekt de smaak van de kruiden er subtiel in, terwijl het bananenblad een zachte, aardse geur meegeeft. Het resultaat is een sappig, kruidig pakketje vol smaak. Er zijn nog meer variaties van stomen: je kunt tempé ook stomen met vlees, vis of eieren en zelfs met geraspte kokos en mini stinkbonen.

Snacks tempe

Vergeet de chips, eiersalade of bitterballen. Tempé is ook een echte ster als het om snacks gaat! Denk bijvoorbeeld aan keripik tempé, dat zijn dunne plakjes tempé die krokant worden gebakken en vaak op smaak gebracht met knoflook of koriander. Heerlijk als tussendoortje of bij de borrel. Dan heb je tempé mendoan, een populaire snack uit Centraal-Java. De tempé wordt in een dun beslag gedoopt en daarna kort in olie gebakken, zodat hij van buiten zacht en licht krokant is. Ook lekker zijn tempé goreng tepung, gebakken tempé in een kruidig jasje van bloem en specerijen. Maar ook perkedel tempé, een vegetarische variant van de Indonesische frikandel. Deze gerechten kun je als bijgerecht maar ook gewoon als snack eten.

Moet je tempe vooraf marineren of koken?

Tempe hoef je in principe niet vooraf te koken of te marineren voordat je ermee aan de slag gaat. Tempe is namelijk al een gefermenteerd product, en daardoor klaar om direct te verwerken in allerlei gerechten. De fermentatie zorgt niet alleen voor een stevige structuur, maar ook voor een volle, nootachtige smaak die zich goed laat combineren met kruiden en sauzen. Toch kiezen sommige mensen ervoor om tempe eerst te koken, bijvoorbeeld om de smaak iets milder te maken of om de textuur zachter te krijgen. Dit gebeurt vaak bij gerechten zoals tempe bacem, waarbij de tempe eerst wordt gekookt in een mengsel van ketjap, knoflook, tamarinde en palmsuiker voordat hij wordt gebakken. Ook bij bola-bola tempe, tempe gehaktballetjes, wordt de tempe eerst voorgekookt om hem kneedbaar te maken.

Marineren is vooral populair bij grill- of barbecuegerechten zoals sate tempé, waarbij de tempé blokjes eerst worden gemarineerd in een kruidige saus zodat ze extra smaakvol van de grill komen. Kortom: vooraf koken of marineren is niet nodig, maar het kan wel nét dat beetje extra geven, afhankelijk van wat je wilt maken.