Sumatra, waarschijnlijk heb je al ooit van deze naam gehoord, toch? Het is het tweede grootste eiland van Indonesië, en de zesde grootste ter wereld. Dit eiland ligt schuin aan de westelijke kant van Indonesië. Er reizen niet zoveel toeristen als op Bali of Java, maar als je juist deze horde aan mensen wilt vermijden en van ongerepte en uitgestrekte natuur wilt genieten, dan moet je het vliegtuig naar Sumatra pakken.
De vroegere naam van Sumatra betekende het Eiland van Goud
De naam Sumatra komt van Samudra Pasai, de naam van een Islamitisch koninkrijk in het oosten van Atjeh. Een Marokkaanse ontdekkingsreiziger, Ibnu Batutah, bezocht het koninkrijk in 1345. Hij sprak Samudra uit als Samatrah. In de loop der tijd werd het Sumatra. Uiteindelijk zou men het hele eiland Sumatra gaan noemen. Ook de Portugezen noemden dit eiland Sumatra in hun gemaakte landkaarten.
Ongeveer 16 eeuwen geleden, noemde de vroegere Indiasche geschriften het eiland Sumatra Suwarnadwipa en Suwarnabhumi, dat respectievelijk “het Eiland van Goud” en “het Land van Goud” betekent. Waarom? Omdat mensen in die tijd al goud op Sumatra vonden en dat toen een erg belangrijk handelsproduct was voor voor het eiland. Dit goud vonden ze voornamelijk in de hooglanden van Noord-Sumatra, in de zogenaamde regio Tapanuli waar de Batak wonen, niet heel erg ver van het Tobameer.
Bovendien was Sumatra in de Oudheid ook al bekend tot in Europa en Afrika. Griekse aardrijkskundige, Klaudios Ptolemaios, had het in 165 voor Christus, in zijn boek “Geographika Hyphegesis”, al over het eiland Sumatra Taprobana Insula, oftewel het Land van Goud. In zijn boek scheef hij dat op het eiland Taprobana het land Barousai zich bevond. Zeer waarschijnlijk bedoelde hij daarmee Barus, een havenstadje aan de westkust van Noord Sumatra, ook gelegen in de regio Tapanuli. Dit havenstadje was in de Oudheid een opslaghaven van het Tapanuli’s ander exportproduct, de kamfer.
De kamfer is een zeer aromatisch, kristalachtig product van de kamferboom, een familie van laurierboom. In Indonesië leggen mensen de kamfer in de kledingkast om de muffe geur te neutraliseren en de kakkerlakken weg te houden. Maar vroeger werd het onder andere gebruikt bij het balsemen van de Egyptische farao’s. Dit product was zeldzaam en erg duur, misschien wel duurder dan goud. Zouden ze ook daarom Sumatra “het Land van Goud” hebben genoemd?
Van ruige bergen tot de moerassige vlakten, Sumatra is het eiland van de mooie tegenstellingen
De natuur van Sumatra is bekend als ruig en ongerept. Aan de westelijke kant van dit eiland loopt een bergketen, de Bukit Barisan. Deze bergketen loopt helemaal van Atjeh in het noorden tot Lampung in het zuiden en is bijna 1700 kilometer lang. Het ruwe gebied bestaat uit bergen, vulkanen, hoog plateau en meren. Het beroemde kratermeer Toba maakt ook onderdeel uit van de uitgestrekte bergketen.
De Bukit Barisan is bedekt met tropische jungle, maar op de hogere bergtoppen vind je ook veel dennenbossen. Dit kan je bijvoorbeeld zien als je vanaf Pematang Siantar richting Parapat of Berastagi reist. Sommige vulkanen van de Bukit Barisan zijn heel actief, de Sinabung vulkaan bijvoorbeeld, barst tegenwoordig weer regelmatig uit na heel lang geslapen te hebben. Door de bergen en de jungle is deze kant van Sumatra heel ruig, maar de natuur is er adembenemend mooi. Bergen met groen regenwoud, vulkanen, meren, ravijnen, watervallen, steden, dorpen, rijstvelden en rivieren wisselen elkaar af. De meeste bezienswaardigheden van Sumatra liggen dan ook aan deze kant van het eiland.
Maar in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het niet alleen maar ruw en ruig terrein op Sumatra. In het midden en het oosten van het eiland is het vrij vlak. Grote rievieren als de Asahan en Musi, die in de bergen in het westen ontspringen, stromen landinwaarts en monden uiteindelijk in de Straat van Malaka aan de oostkant van het eiland uit. Als je door deze streken reist zie je hier en daar nog een stukje regenwoud, maar vooral ook veel palm- en rubberplantages. Bovendien reis je ook door moerasgebieden met veel vissersdorpen en mangrovebossen. De gronden in deze plaatsen zijn vaak droger en zanderig. Het klimaat is er minder aangenaam, warm en broeierig. Het is een groot contrast met het koele, ruige en groene westen van Sumatra.
Inwoners van Sumatra zijn onder andere de Batak en de Minangkabau
Sumatra wordt bewoond door verschillende Maleisische bevolkingsgroepen (Melayu),die rond 1500 en 500 voor Christus immigreerden vanuit het zuiden van China naar delen van Indonesië. De grootste groepen zijn de Atjeh, Batak, Melayu en de Minangkabau. Al deze groepen hebben hun eigen specifieke culturen, taal, gewoontes, klederdracht en zelfs eten.
De Atjeh woont in provincie Atjeh en de Batak vind je in de streken rond het Tobameer. De provincie West Sumatra is de thuisbasis van de Minangkabauer en de Melayu, de grootste groep die tevens nog veel subgroepen kent, zij zijn te vinden in bijna alle delen van het eiland Sumatra. Verder zijn in Medan, Pematang Siantar, Batam, Pekanbaru, Palembang en andere steden ook veel Chinezen en Indiërs wonend.
Culinair hoogstandje
De Provincie West Sumatra is bekend om haar adembenemende natuur. Maar wist je ook dat één van de lekkerste gerechten ter wereld uit deze streek voortkomt? De rendang is namelijk hier uitgevonden. Dit heerlijke gerecht met rundvlees gestoofd in boemboe en heel veel kokosmelk is de trots van de Minangkabauer. Verder staat het gebied bekend om zijn sate padang en belado, twee gerechten die ook door heel Indonesië erg populair en geliefd zijn.
Het eten op Sumatra is overal erg lekker en sterk gedomineerd door de Minangkabause en Melayu keuken. Daarnaast is de Javaanse keuken goed gerepresenteerd op Sumatra en in de steden waar Chinezen wonen vind je ook veel Chinese restaurantjes waar je gerechten als mie goreng, pangsit en tjaptjoi kunt bestellen.
Van alle volkeren op Sumatra is de minst creatieve op culinair gebied waarschijnlijk de Batak. Hun typische gerechten, waaronder de saksang, tombur en arsik hebben een aparte smaak door toevoeging van de andaliman, een soort peper die alleen door de Batak wordt gebruikt. Maar een leuk detail, je kent vast de babi pangang toch? Dat is van oorsprong dan weer een Bataks gerecht. Babi panggang , zoals het eigenlijk heet, betekent geroosterd varken. Dit smaakt allesbehalve de babi pangang die je gewend bent bij de Chinees in Nederland. Bij de originele babi pangang rooster je namelijk een stuk varkensvlees op het vuur, vergelijkbaar met hoe je een stukje speklap op de barbecue klaarmaakt. Ook eet je het originele recept natuurlijk niet met mayonaise, of zoetzure Chinese saus, je eet het met sambal van groene rawit, limoensap en die tyische Batakse peper.
Reizen op Sumatra
Op Sumatra kan je prima reizen. Je kunt het hele eiland doorkruisen met het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer goed geregeld en erg goedkoop. Je kunt op het eiland altijd kiezen om op verschillende manieren reizen:
Met het vliegtuig
Op Sumatra kan je overal vliegen. Alle provincies hebben een of meer vliegvelden. Een aantal ervan zijn gefaciliteerd als internationale luchthavens. Noord Sumatra heeft er zelfs twee: de Kuala Namu International Airport en Sisingamangaraja XII International Airport. Echter is het nog niet mogelijk om vanaf ieder vliegveld naar ieder ander vliegveld te vliegen.
Het grootste vliegveld van Sumatra vind je in Medan, Noord-Sumatra, de Kuala Namu International Airport. Vanaf Medan kan je onder andere vliegen naar Banda Aceh, Padang, Jakarta, Batam, Nias, Yogjakarta maar ook Singapore, Kuala Lumpur, Bangkok en Amsterdam (met tussenstop). Naast Kuala Namu en Sisingamangaraja XII zijn er ook nog 6 vliegvelden in Noord-Sumatra, die voornamelijk geschikt zijn voor korte binnenlandse vluchten.
In Indonesië vertrekken de vluchten niet altijd op tijd. Vertragingen komen heel vaak voor waardoor je op het vliegveld vaak lang moet wachten voordat je het vliegtuig in kan stappen. Houd hier dus rekening mee en boek een vlucht die niet laat in de middag nog vertrekt, vooral als je op de bonnefooi reist of na aankomst nog naar je bestemming moet reizen.
Met de trein
Reizen met de trein kan je alleen maar in bepaalde delen van Sumatra. In Noord Sumatra rijdt de trein van Medan naar Rantau Prapat en Pematang Siantar en vv. In West Sumatra kan je de trein nemen van Padang naar Sawah Lunto en Pariaman. En in het zuiden van het eiland kun je vanaf Pelabuhan Panjang in provincie Lampung naar naar Lubuk Linggau en Palembang in Zuid Sumatra.
Bovendien hebben de treinen maar een heel beperkte dienstregeling. De treinen van Medan naar Pematang Siantar en Rantau Prapat bijvoorbeeld, rijden maar één keer per dag.
Met de bus, taxi, auto, betjak etc
Overal in de steden kan je rijzen met de minibus, taxi, betjak etc. Je kunt ze op elke hoek van de straat nemen. De busjes zijn meestal aangesloten bij particuliere maatschappijen. Ze rijden vanaf de busterminal naar verschillende richtingen en terug. Je betaalt voor een ritje een vaste prijs cash aan de chauffeur.
Met de bus kan je overal komen in Sumatra. Naast de steden, rijden er ook bussen naar andere delen van het eiland. De bussen verbinden de steden met het platteland. Maar ook in de verbindingen tussen steden en provincies zijn de bussen niet weg te denken. Er zijn zelfs busmaatschappijen die je tot aan het eiland Java brengen. Je kunt dus met dezelfde bus reizen vanaf Banda Aceh in het noorden van Sumatra naar Jakarta en nog verder op Java.
Over het hele eiland loopt een netwerk van hoofdwegen die alle steden op het eiland verbindt, de Jalan Raya Lintas Sumatera. Deze wegen verbinden ook de meeste toeristische plaatsen met elkaar. De weg begint vanaf Banda Aceh in het noorden en eindigt bij de haven Bakauheni, in de provincie Lampung in het zuiden. De weg is verdeeld in vier routes namelijk de west route, de midden route, de oost route en de oostelijke kustroute. De routes zijn weer met elkaar verbonden door de wegen die kris kras over het eiland lopen, waardoor je toch overal kan komen.
Deze wegen kunnen dwars door de steden, dorpen, plantages, rijstvelden en regenwouden lopen. Maar bedenk wel, de afstanden zijn immens groot. De bussen zijn vaak niet zo comfortabel, en op veel trajecten zijn de wegen niet altijd even goed onderhouden waardoor je vaak lang onderweg bent. Maar hou je van avontuur en goedkoop reizen, dan moet je zeker de bus nemen, want onderweg zie je enorm veel van het echte Sumatra. En indien je een beetje Indonesisch spreekt, leer je ook nog veel mensen kennen. De Sumatranen zijn immers heel hartelijk, en maken graag praatjes en grappen in de bus.
Hoe kom je op Sumatra
Je kunt vanaf Nederland vliegen naar Medan met een tussenstop in Jakarta, Kuala Lumpur of Singapore. Het is vaak wel duurder dan wanneer je simpelweg naar een van deze steden vliegt en vervolgens met een apart ticket naar een van de steden op Sumatra vliegt. Het nadeel hieraan is alleen dat je een klein risico loopt dat de vluchten qua tijd niet goed aansluiten en waardoor je dus eventueel te maken krijgt met ongewenste vertragingen. Gelukkig vliegen er dagelijks vluchten vanuit Jakarta, Singapore en Kuala Lumpur naar onder andere Medan en Padang. Met een goede planning is dit dus wel degelijk te doen. Kijk eens op Skyscanner voor een zo goedkoop mogelijke ticket naar Medan.
Op Sumatra (inclusief de provincie Riau Eilanden) bevinden zich 10 internationale vliegvelden. Maak dus eerst een goede planning welke plaats je wilt bezoeken voordat je een vlucht naar Sumatra boekt. De vliegvelden die doorgaans het meest interessant zijn voor reizigers zijn als volgt:
- Kuala Namu International Airport : voor bezoek aan onder andere Medan, Bukit Lawang, Berastagi, het Tobameer
- Sisingamangaraja XII International Airport : voor bezoek aan Tobameer
- Minangkabau International Airport : voor bezoek aan onder andere Padang, Bukittinggi, Mentawai Eilanden
- Sultan Iskandar Muda International Airport : voor onder andere Banda Aceh, Weh eiland, Sabang eiland
- Sultan Mahmud Badaruddin II International Airport : voor Palembang, Bangka en Belitung eilanden
Je kunt ook met de ferry vanuit Singapore naar Batam reizen, en daarna vanuit Batam met de boot of met het vliegtuig naar de rest van Sumatra reizen. De oversteek van Singapore naar Batam duurt ongeveer 1 uur.
Wat zijn de bezienswaardigheden op Sumatra
De meeste mensen kennen Sumatra van de orang oetan spotten in het Gunung Leuser Natioanaal Park, van Berastagi, Weh eiland, Sabang eiland, het Tobameer en als het land van de Bataks, Harau Valley, Bukittinggi, Way en Kambas. De meeste toeristen gaan dan ook naar deze toeristische attracties. Dat is best wel jammer, want Sumatra heeft eigenlijk te veel moois om op te noemen, beide qua natuur en qua cultuur. In mijn volgende blogs zal ik de buiten gebaande paden van Sumatra verder toelichten.
Accomodaties
Op Sumatra vind je genoeg aanbod van hotels en andere accommodaties, zoals villa’s, hostels, en guesthouses. Op Trivago kun het grote aanbod aan hotels op Sumatra vergelijken en goedkoopste hotelkamers boeken. De luxere hotels van internationale ketens vind je vooral in de grotere steden zoals Medan, Padang, Palembang en Bandar Lampung. Over het algemeen zijn de accommodaties op Sumatra heel betaalbaar. Voor nog geen 30 euro per nacht heb je meestal al een redelijk luxe kamer in een redelijk hotel, inclusief ontbijt. Je moet wel rekening houden, dat niet alle accommodaties, met name de guesthouses en hostels, beschikken over warm water. Sommige hotels voorzien de gasten van warm water op bepaalde tijden, bijvoorbeeld alleen ’s morgens en ’s avonds, houdt hier dus rekening mee.
Handige websites
- Skyscanner: vergelijk en vind de beste deal voor je vliegtickets
- GGD Reisvaccinaties: onbezorgd en veilig op vakantie
- Bol.com: ook voor al je reisbenodigdheden
- Trivago: vergelijk en vind je leukste hotel
Dit artikel bevat affiliatielinks. Voor informatie klik hier.
