Java is een echt paradijs voor vulkaanliefhebbers, Op dit eiland vind je maar liefst 45 actieve vulkanen. Toch is de ene vulkaan de andere niet. Het bewijs daarvoor is de Kawah Ijen. Waar de Bromo bijvoorbeeld heel bekend is door de unieke ligging in een enorme zandzee, zijn het de spectaculaire blauwe vlammen en het bloedmooie maar heel zuur meer die Kawah Ijen zo bijzonder maken.
Waar is Kawah Ijen
Kawah Ijen is de krater van de vulkaan Ijen. Kawah betekent in het Indonesisch namelijk de krater van een vulkaan. De vulkaan Ijen oftewel Gunung Ijen is 2386 meter hoog en is nog steeds actief. De laatste uitbarsting was in 1936. Gunung Ijen ligt in Oost-Java, tussen de steden Banyuwangi en Bondowoso in. Vanaf kawah Ijen heb je een mooi uitzicht op andere vulkanen, waaronder de Gunung Raung en Gunung Merapi. Maar let wel op, dit is een andere Merapi dan de actievere Merapi die bij de Borobudur en Prambanan in Yogjakarta ligt. Op Java liggen dus twee vulkanen die Gunung Merapi heten.
In Kawah Ijen bevindt zich een onwijs mooi meer met turquoise water dat heel zuur is. Een zuur meer is al eng, maar een dat ook nog boven op een actieve vulkaan die elk moment kan uitbarsten is op zijn zacht gezegd doodeng. Met een diameter van ongeveer een kilometer en twee honderd meter diep is Kawah Ijen het grootste zuur meer ter wereld. Nergens anders vind je zoveel zuur water op een plek als in Kawah Ijen.
Niet alleen overdag bezoeken toeristen Kawah Ijen. Nachtelijke beklimming is ook ontzettend populair, omdat de krater nog een ander unieks in huis heeft. Iedere nacht springen er op de oever van het meer grote blauwe vlammen uit de grond, de blue fire. Een uniek, bijna buitenaards natuurspektakel dat je even doet vergeten dat je nog op aarde zit. Als het waait, bewegen de vlammen met de wind mee, wat de blue fire nog mooier maakt om te zien..
Waarom is het meer zo zuur
Er is bijna nergens op de wereld een plek te vinden met water zo zuur als in Kawah Ijen. Hier zijn grote hoeveelheden zwaveldioxide uit de vulkaan vermengd met water. Het gevolgd? Een melkachtig blauw meer vol zwavelzuur. Adembenemend mooi, maar levensgevaarlijk. Een leeg blikje lost hier binnen no time volledig op. Hoe verleidelijk ook, even een frisse duik nemen in deze waterplas na je vermoeide beklimming is dan ook allesbehalve verstandig als je nog niet levensmoe bent.
Blue fire
De krater van Gunung Ijen heeft een van de hoogste gehalte zwavel ter wereld. Dit komt naar buiten in de vorm van hele hete dampen die tot wel zes honderd graden Celcius zijn. De zwaveldamp gaat branden wanneer het in contact komt met de lucht. Dit zie je in de vorm van blauwe vlammen die tot vijf meter hoog komen. Wanneer de zwavel in aanraking komt met koude oppervlakte wordt het vloeibaar en uiteindelijk uitgehard. De blue fire ontstaat overigens niet alleen in de nacht, maar de vlammen kun je alleen zien als het heel erg donker is.
Dat je in Kawah Ijen blauw vuur kunt bewonderen wisten mensen al lang. Maar het werd pas een topattractie nadat de National Geografic de beelden ervan publiceerde. Sindsdien komen er meer toeristen naar de vulkaan en worden de nachtelijke beklimmingen heel populair.
Zwavelmijn en de zwaveldragers
Zeker een uniek, maar ook best triest gezicht bij Kawah Ijen zijn de mannen die zwavelbrokken op hun schouders dragen. Terwijl de toeristen in extase raken door het spektakel van het dansende blauwe vuur, zijn de zwavelmijnwerkers op dezelfde plek heel hard aan het werken om hun gezin te kunnen onderhouden. Ze werken dag en nacht, en soms slapen ze ook op de vulkaan. Werken in de zwavelmijn is heel gevaarlijk, omdat de zwaveldampen heel giftig zijn. Desondanks dragen de mannen geen fatsoenlijke masker of bril, alleen een lapje stof voor hun mond en neus.
Op de oever van het meer, helemaal onderin de krater, bevindt zich een zwavelmijn. Hier worden de zwaveldampen opgevangen met behulp van pijpleidingen. In de leidingen koelen de dampen af en worden dus vloeibaar. Deze vloeibare zwavel stroomt over de oever en wordt hard. Met een grote koevoet en schep wrikken de mannen de zwavelrots los tot brokken. In bamboemanden dragen ze de brokken vanuit de krater helemaal naar boven. Dat is ongeveer 800 meter klimmen over de rotsen op smalle en steile bergpadjes, en dat met gemiddeld zeventig kilogram aan zwavel op je schouders. Vervolgens nog eens 3 kilometer de berg afklimmen tot Paltuding, waar ze de zwavel afleveren en laten wegen.
Hoe kom je er
Je kunt vanuit verschillende steden in Oost-Java zoals Surabaya, Bondowoso en Banyuwangi naar Kawah Ijen komen. Maar de makkelijkste en snelste manier is vanuit Banyuwangi. Vanaf Banyuwangi reis je verder naar Paltuding, een plaatsje aan de voet van Gunung Ijen. Als je vanaf Bali komt dan neem je in Gilimanuk de boot naar Banyuwangi en vandaar verder met de auto naar Paltuding.
Met het openbaar vervoer naar Kawah Ijen is bijna niet te doen. De bus rijdt niet verder dan de busterminal in Sempol, en daarna moet je met een ojek (motortaxi) naar Paltuding. Het handigste is om bij jouw accommodatie een Ijen tour te boeken. Met een busje of auto word je dan opgehaald en teruggebracht naar je hotel.
Slapen
De meeste bezoekers slapen in Banyuwangi of Bondowoso. Maar het is ook mogelijk om in Licin te overnachten. Licin is een dorpsgemeente bij Banyuwangi. Check voor de zekerheid bij Trivago waar een kamer beschikbaar is.
In Paltuding overnachten kan ook. Hier kun je een eenvoudige kamer boeken of een tent huren. Het is er wel heel erg fris in de nacht en vaak al volgeboekt.
Kawah Ijen beklimmen
Paltuding is een meeting point voor het beklimmen van Gunung Ijen. Om Kawah Ijen te bezoeken heb je een entreebewijs nodig. Dit kun je hier op het loket kopen. Verder vind je in Paltuding nog een camping ground, parkeerplaats, warung makan (eettentjes) en souvenirwinkeltje en een winkel waar je een tent kunt huren. Verder is er nog een eenvoudige logement en toiletten. Voor of na beklimming kun je hier dus nog iets eten, naar het toilet gaan of zelfs overnachten.
Van Paltuding is het nog ongeveer drie kilometer naar Kawah Ijen. Dit is nogal een pittige klim in het donker over de bergpaden. Neem dan ook regelmatig even rust om op adem te komen. Leuk om te zien tijdens deze klim zijn de ‘continu bewegende lichtjes’ in het donker. Na ongeveer twee of drie uur lopen sta je op de top van de vulkaan.
Bovenop de Kawah Ijen is het pikkedonker maar je kunt de silhouetten van het meer en de kraterrand wel zien. Spookachtig maar mooi. Ook kun je vanaf hier de blue fire al zien. Echter om dichterbij te komen moet je er nog wat moeite voor doen. Je moet namelijk in de krater van de actieve vulkaan komen. Hiervoor klim je voetje voor voetje naar beneden, over rotsen en bergpaden. Let heel goed op want sommige stukken zijn heel steil en smal. Bovendien kom je onderweg ook nog zwaveldragers tegen, die met hun lading naar boven klauteren. Die moet je voor laten gaan.
Weer boven teruggekomen wacht je op de zonsopgang. Dit is ook weer onwijs gaaf om te zien. Langzaam zie je de kleuren van de donkere nacht veranderen in de groene kleuren van de natuur om de kawah heen. Het melkachtige, turquoise water tekent heel mooi af tegen de massieve rotsen van de kraterwand. De blue fire is nu verdwenen. In plaats daarvan zie je een dikke rookpluim uit de krater omhoog kringelen. Echt een bizar mooi uitzicht dat uit je wildste dromen lijkt te zijn geplukt.
Aandachtspunten bij bezoek aan Kawah Ijen
- Het bezoek aan Kawah Ijen is niet ongevaarlijk vanwege de giftige zwavellucht. Neem een gasmasker mee. Heb je dit niet op voorhand, neem dan op zijn minst een stevig, vochtig doekje mee om je neus en mond te beschermen.
- Bedenk ook welke kleren, schoenen en dergelijke je in je koffer stopt als je op reis gaat naar Indonesië en stem dit af met het weer en temperaturen op je vakantiebestemming daar.
- De gemiddelde temperatuur in Indonesië is 30 graden Celsius. Maar in de bergen is het veel koeler, vooral ’s nachts kan het tot twintig graden koeler worden. Neem dus zeker een warme jas mee.
- Je gaat de berg beklimmen over zanderige en rotsige bergpaden. een paar stevige wandel of bergschoenen zijn dan ook helemaal geen overbodige luxe.
- Zoals overal in Indonesië kan het met de feestdagen of schoolvakanties ook drukker zijn bij Kawah Ijen. Probeer dus als het kan buiten deze periode te reizen.
- Zonder gids in het donker de vulkaan beklimmen is gevaarlijk en vaak niet toegestaan. Neem dus zeker een gids mee. Dit kun je regelen bij je accommodatie, of in Paltidung. Soms zijn de chauffeurs ook tegelijkertijd de gids.
Rondreis Java
Kawah Ijen is ook leuk om je rondreis door Java mee af te sluiten. De reis, de routes, accommodaties en het vervoermiddel kun je zelf regelen. Maar er zijn ook reisorganisaties die dit allemaal voor jou kunnen regelen. Het scheelt een hoop zoekwerk en vooral fijn als je in relatief korte tijd veel verschillende plekken op Java wilt bezoeken. Je kunt bijvoorbeeld je reis laten samenstellen door de Indonesische reisspecialist Merapi, of je boekt een individuele rondreis naar Java en Bali bij 333travel. En als je de gezelligheid van een groep prettig vindt biedt ANWB ook groepsrondreizen op Java aan.
